ĐÔ THỊ VĂN MINHVăn học nghệ thuật
Giới thiệu
Chức năng, Quyền Hạn
lịch sử hào hùng hình thành
Định phía phát triển
Thành tựu, Tiềm năng
Giao đất mang đến Kho bội bạc Nhà nước Thanh Hóa tiến hành dự án phát hành Trụ sở Kho bạc Nhà nước Triệu sơn tại thị trấn Triệu Sơn, thị xã Triệu Sơn
Gần 18 cố gắng kỷ trôi qua nhưng mà nhân dân toàn quốc và xứ thanh vẫn khôn xiết tự hào tự khắc sâu trong tim trí câu nói danh tiếng của Bà Triệu xưa kia được sử sách chép lại: “Tôi mong muốn cưỡi cơn gió mạnh mẽ , đạp bởi sóng giữ, chém cá kình không tính biển đông, tấn công đuổi quân Ngô giành lại giang sơn, toá ách nô lệ, chứ không chịu đựng khom sườn lưng quỳ gối làm cho tỳ thiếp cho người”.. Đó chính là khí phách quật cường của dân tộc, quyết vùng lên đánh đuổi lũ xâm lược.
Bà Triệu thuở bé dại có tên là Triệu Ẩu – Em gái Triệu Quốc Đạt một hào trưởng bự ở miền quan im thuộc quận Cửu Chân. Sách “ Đại nam độc nhất vô nhị thống chí ”viết; “Triệu Ẩu : Theo Giao chỉ chí , trong núi quận Cửu Chân, có thiếu nữ họ Triệu, vú dài tía thước, không lấy chồng( Bấy giờ vn thuộc bên Ngô)Họp tập trang bị đảng, cướp phá quận huyện hay mặc áo gai màu vàng và đi guốc cưỡi đầu voi để võ thuật với địch, năm Hán Diên Hy thiết bị 11, Ngô Quyền sai sản phẩm sử là Lục Dận rước quân đánh dẹp, Triệu Ẩu chết ; sau làm thần”; Quảng Đông Tân ngữ nói; “ Triệu Ẩu là hero trong phụ nữ”. Lại sở hữu thuyết nói “Triệu ẩu người huyện quân Yên,Quận Cửu Chân, họp đồ dùng đảng trong núi người yêu Điền. Ni xét thị xã Quân yên xưa, tức thị xã Yên Định bây giờ và nhân tình Điền tức Phú Điền bây giờ( Nguyên thuộc thị trấn Hậu Lộc ni thuộc thị trấn Mỹ hóa)”22 tr.285
Về quê hương bà Triệu sách Thanh hóa kỷ thắng của vương duy Trinh( Đầu nắm kỷ 20)cũng chép Bà Triệu quê sinh hoạt làng sơn Trung nghỉ ngơi chân núi Nưa, những sách ngơi nghỉ thời kỳ này cũng chép theo như thế.
Bạn đang xem: Bà triệu quê ở đâu
cho đến thời điểm bây giờ căn cứ vào sự biên chép sử cũ của trung quốc như: Ngô chí; phái mạnh Việt chí, quảng châu trung quốc ký (thế kỷ IV, V)và thái bình hoàn vũ( cầm cố kỷ sản phẩm công nghệ X) đều phải có chép Bà Triệu quê sống quận Quân ninh( Tức Quân yên ổn cũ)đồng thời qua đối chiếu với những bộ sử
Việt phái nam thời phong loài kiến như:Đại việt sử ký toàn thư; Đại Nam tuyệt nhất thống chí, những nhà sử học trong nước và Thanh hóa đương đại gần như đang cho rằng Bà Triệu quê ở Quân Yên( tốt Quân An)Tức vùng đất của huyện Yên Định hiện tại nay.
Sách lịch sử vẻ vang Việt phái mạnh tập 1, xuất phiên bản năm 1991 viết: “Bà Triệu hay bạn nữ Trinh( Triệu Thị Trinh, Triệu Trinh Nương) của truyền thuyết dân gian, bạn ở miền núi Quân yên, Quận Cửu Chân. Quân Yên, trái núi ấy vẫn giữ tên gọi ấy cho tới tận ngày nay, đứng sừng sững bên bờ sông Mã gần ngã ba Bông ở trong địa phận của thôn Định Công của tỉnh giấc Thanh Hóa. Dưới chân núi đó khảo cổ học đã tìm thấy bên trên cánh đồng Nếp Bắc một xóm cổ Đông sơn muộn, một khu chiêu mộ tang cổ Đông Hán- Lục Triều động Bạng, cồn chùa với rất nhièu trống đồng cổ một số loại I muộn. Khu lăng, khu tuyển mộ ấy chính là đất quê nhà Bà Triệu”.14 tr.233. Từ chào làng trên cho đến nay mọi công trình nghiên cứu và phân tích ở việt nam và Thanh Hóa đều xác định quê Bà Triệu ở thị xã Quân lặng tức vùng khu đất của thị trấn Yên Định ngày nay.
Sách lịch sử vẻ vang Thanh Hóa tập 2 viết: “Sau 1 thời gian chuẩn bị , Bà Triệu đã cùng nghĩa quân quá sông Chu đến vùng núi Nưa cách quê nhà mình hơn 30 km nhằm lập căn cứ, chuẩn bị tràn xuống đồng bằng…Ở vào vị trí có đặc điểm chiến lược như vậy, vùng núi Nưa đã có được Bà Triệu chọn làm căn cứ, bàn đạp đến cuộc khởi nghĩa”.5, tr.53-54.
Như vậy, vào đầu năm 248 , từ địa thế căn cứ Ngàn Nưa nghĩa binh của Bà Triệu tiến xuống tiến công thành tứ Phố (Ở vùng xã Giàng thuộc xã Thiệu Dương huyện Thiệu Hoá ngày nay) và nhanh chóng tiêu diệt được lực lượng đầu óc của tổ chức chính quyền đô hộ sinh sống cửu chân, sau đó từ Cửu Chân cuộc khởi nghĩa đã gấp rút lan ra Giao Chỉ với vào tận Cửu Đức; Nhật Nam. Sử đơn vị Ngô phải bằng lòng cuộc khởi nghĩa của Bà Triệu đã có tác dụng “Toàn Châu giao chấn động”.
Hoảng hốt trước sức mạnh và thanh thay của nghĩa quân
Bà Triểu
Tiều đình nhà Ngô buộc phải cử Lục Dận mang một binh sĩ lớn với nhiều lâu thuyền kéo sang vn với các lâu thuyền yểm trợ nhằm đè bẹp cuộc khởi nghĩa. ở đầu cuối với tương quan lực lượng chênh lệch, cuộc khởi nghĩa của Bà Triệu bị bầy áp, Bà Triệu đã gan góc quẫn tiết ở núi Tùng ni thuộc buôn bản Phú Điền thị xã Hậu Lộc Thanh Hoá.
Sau lúc Bà Triệu mất,nhân dân nhiểu địa điểm ở Thanh Hoá vẫn lập đền thờ Bà. Qua tìm hiểu ở Thanh Hoá có 5 nơi bao gồm đền thờ thờ Bà tất cả một thường ở thị trấn Nông Cống , hai thường ở huyện Triệu Sơn( một ngơi nghỉ xã Triệu thành với một đền ở làng Tân Ninh), một thường ở yên ổn Định và một đền rồng ở huyện Hậu Lộc.Tất cả các đền này các thờ Lệ Hải Bà Vương, nhưng thường thì đền nghỉ ngơi địa phương nào thì lấy tên địa phương kia để call tên như đền rồng Am tiên làng Tân Ninh tuyệt là thường Bà Triệu (Đức Vua Bà).
Đôi câu đối ở đền rồng thờ Bà Triệu( làng Phú Điền buôn bản Triệu Lộc thị trấn Hậu Lộc) vẫn tồn tại nhắc đến căn cứ núi Nưa của cuộc khởi nghĩa Bà Triệu như:
Nhất thống Sùng từ, mãng cầu Lĩnh căn cơ,kim tượng Lĩnh
Thiên thu win tích, Phú Điền phong cảnh, tích ý trung nhân Điền
Dịch nghĩa:
Một góc đền cao, na Lĩnh nền xưa, ni Tượng Lĩnh
Nghìn thu tích cũ, Phú Điền cảnh đó trước bồ Điền
Gần 18 gắng kỷ trôi qua nhưng nhân dân toàn nước và xứ thanh vẫn khôn cùng tự hào tự khắc sâu trong tâm trí câu nói danh tiếng của Bà Triệu xưa cơ được sử sách chép lại: “Tôi ý muốn cưỡi cơn gió mạnh mẽ , đạp bằng sóng giữ, chém cá kình bên cạnh biển đông, tấn công đuổi quân Ngô giành lại giang sơn, cởi ách nô lệ, chứ không chịu đựng khom sườn lưng quỳ gối làm tỳ thiếp mang lại người”.. Đó chính là khí phách quật cường của dân tộc, quyết đứng dậy đánh đuổi bầy xâm lược.
Ở vùng Kẻ Nưa - Cổ Định nhân dân vẫn còn lưu truyền bài bác ca dao cổ:
Ru con con ngủ cho lành
Để chị em múc nước rửa bành nhỏ voi
Muốn coi lên núi mà coi
Coi Bà Triệu tướng mạo cưỡi voi đánh còng
Túi gấm cho lẫn túi hồng
Têm trầu cánh phượng cho ông chồng ra quân
Theo lời sấm truyền tự xưa núi Nưa được miêu tả:
mãng cầu sơn thất phiến
Long nhất biến chuyển
Hổ tốt nhất biến
độc nhất vô nhị hô vạn biến
Ý nói: Núi Nưa được xếp cạnh bên nhau do 7 phiến núi khiến cho thế một bé rồng, đầu vươn cao như đầu mảnh hổ, đứng vị trí đây hô lớn (La to) hầu hết nơi đầy đủ nghe có lẽ vì vậy mà lại khi tiếng cồng tín lệnh của Bà Triệu ngân lên bao quanh núi Nưa, những nơi phần đa nghe. Theo người dân địa điểm đây lúc Triệu Quốc Đạt tụ tập nghĩa binh chống giặc, Ông đã sử dụng loa để cung cấp thông tin và sai khiến cho tía quân vẫn còn nhiều giảm bớt nên đến lúc Bà Triệu vậy anh trai đề cờ xung trận, Bà sẽ dùng hiệu lệnh bằng tiếng cồng , độ ngân của giờ đồng hồ cồng bự hơn, dài ra hơn nữa và to ra thêm vì vậy mà lại dân gian vẫn ca ngợi “ Lệnh Ông không bằng cồng Bà” Sử sách, dân gian đều ca tụng sự nghiệp nhân vật bất tử của Bà Triệu đã mãi sinh sống trong niềm từ bỏ hào của dân tộc nói chung và của quần chúng Thanh Hoá nói riêng.
Hiện nay, xung xung quanh núi Nưa vẫn còn nhiêu vị trí địa danh gắn thêm với thần thoại cổ xưa liên quan mang lại cuộc khởi nghĩa Bà Triệu:
- miếu Bích Vân cung từ bỏ tục hotline chùa Am Tiên Bà Triệu cho gây ra để cúng phật , ý nói cuộc khởi nghĩ của Bà chính đạo nên gồm trời phật giúp sức và để thắp nhang vọng cho bà mẹ già sẽ qua đời.
- Đông chợ Bụa:Nơi Bà Triệu mang lại mở chợ để nô lệ và dân vào vùng giao thương trao đổi hàng hoá.
- Đông cắn cờ: Nơi cắn cờ lệnh của nghĩa quân trên núi Nưa.
- Trang Thu: Tương truyền là nơi mừng đón nghĩa quân từ các nơi khác kéo về
- Trang Đồng Bể: Là ấp trại riêng biệt của Bà Triệuvì vậy nhưng mà quân Ngô điện thoại tư vấn Bà là “ Lệ Hải Bà Vương” ( tức là bà vương xứ Đồng Bể).
- Làng những ( gồm các xôi, các sắn) Là khoanh vùng bếp núc phục vụ hầu cần của nghĩa quân.
- buôn bản Vẹo: (Véo) Tương truyền là nơi phân tách khẩu phần ăn uống cho nghĩa quân.
- xóm chén: Tương truyền là nơi phân tách khẩu phần nạp năng lượng cho nghĩa quân.
- Ruộng Bà Chúa: Là nơi Bà Triệu cho vỡ đất hoang để gia công ruộng
- Eo Sở: tương truyền là nơi khai thác cây sở nhằm ép đem dầu thắp mang đến quân gia.
- thôn Chàn Mướp: vị trí trồng mướp làm cho rau mang đến nghĩa quân.
- Cánh Đồng Kỵ: khu vực nuôi ngựa chiến của nghĩa quân
- Bùng Cổ Ngựa: khu vực cho con ngữa của Bà Triệu tắm cùng uống nước.
- Bùng Voi Đằm: chỗ tắm đến voi của bà Triệu.
- Cò Đống Thóc: khu vực để kho lúa của nghĩa quân.
- Cò Đống Cấu: khu vực để kho gạo của nghĩa quân.
- Luỹ chắn: Luỹ tre gai chắn ngay lập tức phía trước quần thể căn cớ của nghĩa quân
- xóm Ải: nơi cửa quan vào khu căn cứ của nghĩa quân.
Xem thêm: Lịch Sử Đối Đầu Thổ Nhĩ Kỳ Vs Montenegro, 01H45 Ngày 02/09, Dự Đoán Nhà Cái Litva Vs Thổ Nhĩ Kỳ
- cửa ngõ khâu: cửa ngõ lên núi.
- Khe Ông Vạn; Là trạm chi phí tiêu bởi tướng quân Trương Công Vạn( tín đồ quê ở huyện Hậu lộc) chốt giữ.
- Bái Áng: chỗ thao diễn luyện tập của nghĩa quân.
- bởi Yên ngựa: vị trí Bà Triệu hay dừng chiến mã để quan lại sát bao phủ
- Am Tiên ( trên đỉnh nghìn Nưa): vị trí Bà Triệu đề cờ cùng lập đại phiên bản doanh
- Ao Hóp ( bên trên đỉnh núi Nưa): nơi Bà Triệu mang đến đào cùng đắp giữ lại nước giao hàng nghĩa quân.
-Bờ Đồn: vị trí tiền đồn của nghĩa quân.
- Khe Đá Bàn: khu vực Bà Triệu với tướng lĩnh họp bàn lập kế đánh giặc Ngô.
-U Chiêng : khu vực thu quân.
- Giếng Cô Tiên: khu vực Bà Triệu thường Rửa mặt trước khi xuất trận
- Vực bưu : vị trí dụ quân giặc
- Mau Rủn (Đông Sơn) khu vực nghĩa quân chiến thắng lớn, các giặc Ngô bị giết
- mong Thiều : Nơi ăn mừng chiến thắng.
- tiệm Giắt: Nơi mừng đón trang khách.
- Eo Én : chỗ Bà Triệu bắn rơi nhỏ chim én.
Ngoài gần như địa điểm, địa danh gắn với các truyền thuyết thần thoại về cuộc khởi nghĩa bà Triệu sinh sống vùng Kẻ Nưa quần chúng. # còn truyền nhau câu nói:
“ Ngô thời phá tán
Tam yên ổn dư nhân
Cơ hồ nước tận hẫy
Tồn thập tam nhân.”
Có tức là : Thời giặc Ngô dân Kẻ Nứa có trên ba ngàn người nhưng sau cuộc khởi nghĩa của Bà Triệu, bị truy nã đuổi chỉ còn lại mười bố người.
Từ đa số địa danh truyền thuyết nêu trên, không ít đã đề đạt được dấu ấn của lịch sử hào hùng đã từng diễn ra trên vùng Kẻ Nưa - Cổ Định với núi Nưa căn cứ cuộc khởi nghĩa Bà Triệu kháng giặc Ngô năm 248 đã còn in đậm mãi trong tim thức của tất cả những lớp người hậu nắm với một sự tự hào trân trọng và biết ơn. Bởi vậy mà lại Am Tiên trên đỉnh ngàn Nưa và toàn bộ vùng núi Nưa trên đất Triệu sơn từ lâu đang trở thành vùng đất thiêng để du khách gần xa thăm viếng, tưởng niệm đến fan nữ hero dân tộc hồi nỗ lực kỷ sản phẩm công nghệ ba.
Trang chủ trang chủ kiến thức lịch sử dân tộc - văn hóa truyền thống Nhân vật kế hoạch sử
- - - links web site - - -Cổng tin tức điện tử tỉnh giấc Thanh Hóa
Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch
Cục Di sản văn hóa Việt Nam
Sở Văn hóa, thể thao và du lịch Thanh Hóa
Trung tâm bảo tồn di sản Thành công ty Hồ
Ban cai quản di tích lịch sử dân tộc Lam Kinh
Bảo tàng lịch sử quốc gia
Bà Triệu có cách gọi khác là Triệu Ẩu, Triệu Trinh Nương, Triệu Thị Trinh, sinh ngày 02 tháng 10 năm Bính Ngọ (226) tại miền núi Quân Yên, quận Cửu Chân (nay thuộc làng mạc Cẩm Trướng, làng Định Công, thị xã Yên Định, tỉnh giấc Thanh Hoá). Là một người thiếu phụ song Triệu Thị Trinh bao gồm một khí phách vô cùng hùng dũng của một người lãnh đạo quân sự và tất cả ý chí khôi phục quốc gia mãnh liệt.
Bà Triệu là trong số những vị nhân vật dân tộc trong lịch sử Việt Nam.
Theo truyền thuyết và thần tích: Bà Triệu sinh ngày 2 tháng 10 năm Bính Ngọ (tức năm 226). Bà là em gái Triệu Quốc Đạt – một thị xã lệnh có gia thế trong vùng. Bố mẹ mất sớm, bà sinh hoạt với anh, năm trăng tròn tuổi, không lấy chồng. Bà vẫn chiêu nạp trai tráng vào vùng, luyện tập võ nghệ. Sau đó hợp binh cùng với anh nổi lên khởi nghĩa.
Khởi nghĩa bước đầu vào năm 246 - 247, tại vùng núi Nưa (thuộc Kẻ Nưa – Cổ Định, huyện Nông Cống, ni là huyện Triệu Sơn). Triệu Thị Trinh cùng anh trai đã thảo hịch nhắc tội ác giặc Ngô đối với nhân dân ta và lôi kéo mọi người đứng lên đánh giặc cứu vớt nước. Ngay lúc lời hịch truyền đi cùng cờ khởi nghĩa giương lên sẽ được phần đông nhân dân trong vùng hưởng ứng. Khi Triệu Quốc Đạt mất, bà được nghĩa binh tôn làm chủ soái, xưng là Nhuỵ Kiều tướng mạo quân (giặc Ngô thì call bà là Lệ Hải Bà Vương). Là 1 trong những người thiếu nữ song Triệu Thị Trinh gồm một khí phách khôn xiết hùng dũng của một người lãnh đạo quân sự và gồm ý chí khôi phục nước nhà mãnh liệt. Sau một thời gian chuẩn bị, Bà Triệu thuộc nghĩa quân sẽ vượt sông Chu mang lại vùng Núi Nưa cách quê hương mình rộng 30km nhằm lập căn cứ, sẵn sàng tràn xuống đồng bằng.
Sau một thời gian hối hả xây dựng lực lượng, tích tụ lương ăn, nghĩa quân Bà Triệu đã đủ mạnh khỏe để tấn công thành tứ Phố, kia là căn cứ quân sự lớn nhất, là đầu óc của cỗ máy cai trị quan liêu quân bên Đông Ngô trên đất Cửu Chân. Đây cũng là giai đoạn mà trào lưu đấu tranh của quần chúng. # Giao Chỉ, Cửu Chân đã ra mắt hết mức độ sôi nổi. Tiêu biểu nhất là cuộc nổi lên của bạn bè họ Lý ở nhân tình Điền (nay thuộc xã Triệu Lộc, thị xã Hậu Lộc). Đó là gần như yếu tố quan liêu trọng, thời cơ thuận lợi để Bà Triệu rất có thể giải phóng trọn vẹn Châu Giao.
Cuộc tấn côn thành bốn Phố mau chóng giành được thành công trọn vẹn, Bà Triệu thuộc đại quân của chính bản thân mình vượt sông Mã xuống ý trung nhân Điền.
Trước lòng tin và khí phách hero của người con gái mới tròn hai mươi tuổi, phần đông nhân dân Cửu Chân đã khâm phục và tham gia nghĩa quân của Bà. Nhờ vào vậy, các thành ấp của giặc Ngô sinh sống Cửu Chân lần lượt bị hạ. Từ Thái thú mang đến huyện lệnh, thị trấn trưởng tiếp đến nhau, kẻ bị giết, bị tóm gọn sống, kẻ chạy trốn vào cơn hoảng loạn. Trường đoản cú Cửu Chân, cuộc khởi nghĩa đã gấp rút lan ra Giao Chỉ với vào tận Cửu Đức, Nhật Nam. đồ vật sử Giao Châu mất tích, cơ quan ban ngành đô hộ của Đông Ngô ở vn tan rã. Công ty Đông Ngô khôn xiết hoảng sợ, phía bắc đề nghị chống đỡ với nước Nguỵ của Tào Tháo, phía tây-bắc phải cản lại nước Thục của bằng hữu nhà lưu lại Bị, phía nam nếu Giao Châu bị mất thì hậu phương của nhà Đông Ngô cũng trở thành lung lay. Vì thế triều đình Ngô tức tốc cử tướng mạo quân Lục Dận (cháu chúng ta viên danh tướng tá Lục Tốn) sang làm thứ sử Giao Châu, rước tám nghìn quân sang đàn áp cuộc khởi nghĩa. Lục Dận là 1 trong viên tướng mạo giảo hoạt, hắn một khía cạnh mở những trận tiến công quân sự chiến lược vào lực lượng khởi nghĩa của Bà Triệu, mặt khác cần sử dụng thủ đoạn cài chuộc, dụ dỗ, không ít thủ lĩnh và hàng chục ngàn người người ở Giao Chỉ đã trở nên khuất phục như sử cũ vẫn chép.
Triệu Thị Trinh cùng quân sỹ củng ráng lực lượng ra sức kháng Ngô song cũng chỉ kéo dãn dài được nửa năm bởi lực lượng non trẻ, binh ít, thay cô. Trong một trận ngày tiết chiến cùng với quân Ngô tại khu căn cứ Bồ Điền, Bà Triệu đã gan góc ngã xuống vào sự tiếc thương, kính phục từ bỏ nhân dân. Đó là ngày 22 tháng 2 năm 248. Ngày mất của Bà từ bỏ bao đời nay đang trở thành ngày lễ hội tại đền thờ Bà bên dưới chân núi Tùng.
Cuộc khởi nghĩa Bà Triệu tuy đại bại nhưng đã vướng lại một vệt son sáng ngời trong lịch sử dân tộc chống nước ngoài xâm hero của dân tộc ta. Mảnh đất nền nơi Bà Triệu hy sinh bây chừ con lưu lại lăng chiêu mộ và đền thờ Bà. Vào dân gian còn truyền lại bài xích ca dao ca tụng khí phách hiên ngang của Bà:
“Ru bé con ngủ đến lành
Để chị em gánh nước rửa bành bé voi
Muốn coi lên núi nhưng mà coi
Có Bà Triệu tướng cưỡi voi tiến công cồng
Túi gấm gồm lẫn túi hồng
Trầu têm mũi mác cho ck ra quân.”
Tổng hợp
Tài liệu tham khảo :
- Ban nghiên cứu và phân tích và biên soạn lịch sử, lịch sử vẻ vang Thanh Hoá, tập 1, Nxb KHXH, Hà Nội, (2002).
- Ban phân tích và biên soạn lịch sử, Danh nhân Thanh Hoá, tập 1, NXB Thanh Hóa, Thanh Hóa, 2005.
- huyện ủy – HĐND - ubnd huyện Triệu Sơn, tỉnh Thanh Hóa, Địa chí thị xã Triệu Sơn, Nxb KHXH, Hà Nội, 2010.
- thị xã ủy – HĐND - ubnd huyện im Đinh, thức giấc Thanh Hóa, Địa chí thị trấn Yên Định, Nxb KHXH, Hà Nội, 2010.
