ngày nay năm xưa, 17/2, Võ Tắc Thiên - vị nữ giới vương lừng danh của trung quốc ra đời. Cho tới nay, xung quanh bà vẫn còn đấy vô vàn bí mật chưa được giải đáp.
Nữ nhà vua của trung quốc
Năm 649, lúc vua Đường Thái Tông băng hà, Lý Trị lên ngôi và lấy hiệu là Đường Cao Tông. Theo phương pháp lệ, thời điểm này, Võ Tắc Thiên bắt buộc xuống tóc đi tu trên Cảm Nghiệp Tự. Mặc dù nhiên, vào trong ngày giỗ của tiên đế, nhà vua Lý Trị cho ngôi chùa này nhằm tế bái và gặp gỡ lại Võ Tắc Thiên.
Sau đó, vào năm 651, ông đến đón bà về cung và phong có tác dụng Chiêu Nghi. Từ bây giờ bà sẽ hạ sinh một hoàng tử. Từ khi trở về cung, bà đã bị nhiều triều thần bội phản đối do là phi tử của tiên đế.
tuy nhiên, từ thời điểm ngày trở về, Võ Tắc Thiên được vua khôn cùng sủng ái. Đến năm 655, bà được phong có tác dụng hoàng hậu. Là 1 trong những người gồm trí thông minh xuất sắc, bà đã đưa ra một số trong những lời răn dạy để cung cấp việc triều chính cho vua Đường Cao Tông, tự đó âm thầm thâu tóm quyền lực.
Năm 660, Vua Đường Cao Tông bị bệnh, Võ hậu bây giờ đã buông tấm che nhiếp chính, lộ diện một tuyến phố bành trướng quyền lực. Dù lần lượt nhì người đàn ông của Võ Tắc Thiên lên ngôi cơ mà bà đông đảo không hài lòng.
Với tham vọng lớn, mang đến tháng 9 năm 690, Võ Tắc Thiên đã bằng lòng lên ngôi, từ bỏ xưng là nhà vua thánh thần, thay đổi quốc hiệu thành Chu. Bà trở thành nữ hoàng đế duy độc nhất trong lịch sử Trung Hoa được công nhận.
Ngôi mộ bao gồm vô vàn truyền thuyết, cho nay quả đât vẫn chưa thể lý giải
cho tới nay, lăng chiêu tập của Võ Tắc Thiên cùng vua Đường Cao Tông vẫn tồn tại là một ẩn số cùng với hậu thế sau này. Lăng mộ mang tên là Càn Lăng, nằm ở vị trí một trái đồi phía bắc sông Vị, quần thể vực núi Lương Sơn, thành phố Hàm Dương, tỉnh Thiểm Tây, Trung Quốc.
Lăng mộ có quy mô siêu lớn, được xây từ thời điểm năm 684 cùng mất 23 năm để hoàn thành. Thời khắc xây lăng là thời kỳ thịnh trị của nhà Đường. Theo điều tra khảo cổ, tổng diện tích lăng mộ khoảng tầm 2,3 triệu mét vuông.
Đi vào sâu bên phía trong lăng mộ là tấm bia to con cao 7,5m, nặng ngay sát 100 tấn, trên kia không ghi ngẫu nhiên ký từ bỏ nào, được call là “Vô trường đoản cú bia”. Đối với tấm bia này, bạn đời còn nhiều vướng mắc về nguyên nhân tại sao Võ Tắc Thiên lại lập tấm bia không chữ đó.
cạnh bên đó, hậu nhân có tương truyền rằng vào lăng mộ này còn có rất nhiều báu vật quý giá. Theo dự kiến của các chuyên viên khảo cổ học, số xoàn bồi táng vào mộ cầu tính hoàn toàn có thể lên cho tới 500 hoặc 800 tấn vàng. Xung quanh ra, còn có khá nhiều các sản phẩm gốm sứ thời Đường mắc giá, tranh vẽ, vải vóc quý, vòng ngọc,...
do tại điều này, sau khi được xây dựng, Càn Lăng đã thử qua tương đối nhiều vụ trộm mộ. Nhiều chuyên gia cho rằng, tất cả 17 cuộc trộm chiêu tập quy mô bự đã ra mắt nhưng kết cục đều không thu hoạch được gì, thậm chí những kẻ trộm còn mất mạng.
Lần đầu có fan dám đánh phá khu lăng tuyển mộ này là quân của Hoàng Sào vào cuối triều đại nhà Đường. Cụ thể, Hoàng Sào đã không nên 400.000 binh lính cho đào bới và khai quật ngọn đồi khu vực Võ Tắc Thiên với nhà vua Đường Cao Tông an nghỉ ngơi nhưng không hề tìm thấy cửa lăng mộ ở đâu dù đào sâu đến 40-50 mét.
Lần thứ nhì không lâu sau đó là vào giai đoạn Ngũ Đại Thập Quốc. Có viên Tiết độ sứ là Ôn Thao đã tiến hành xâm phạm mộ Võ Tắc Thiên. Tín đồ này là mộ tặc khét tiếng khi đã đào thành công 17 ngôi mộ của hoàng tộc công ty Đường.
tuy nhiên, có truyền thuyết kể rằng, lúc Ôn Thao với tùy tùng đến đào bới mộ phụ nữ hoàng đế, bao phủ đã xảy ra tương đối nhiều hiện tượng kỳ lạ như gió nổi, mây black kéo mù mịt và sấm chớp. đa số người trong nhóm ngũ khai quật còn mất mạng.
chưa hết, theo một số trong những nguồn thông tin, tất cả một người lũ ông bọn họ Ngô ở trung quốc là hậu duệ của fan canh duy trì lăng mộ. Ông cho biết, tổ tiên của chính bản thân mình trong nhiều thế hệ đều truyền lại cho bé cháu câu nói: "Không khi nào được phép cồn vào Càn Lăng, còn nếu không người canh phòng lăng chiêu tập sẽ gặp gỡ phải tai ương". Ông cũng cho rằng, gần như đồ trong lăng phần đa là văn vật, ngẫu nhiên ai đụng vào đều vươn lên là tội nhân thiên cổ.
Võ TắcVõ Tắc Thiên(chữ Hán: 武則天) (17 tháng 2,625–16 tháng 12năm705), tên thật làVõ Chiếu(武). Bà là nữ giới hoàng độc nhất vô nhị tronglịch sử Trung Quốc, và còn lại nhiều tranh biện về công tội giữa các nhà sử học. Bà đã thử qua những vị trítài nhân,chiêu nghi,hoàng phi,hoàng hậu,hoàng thái hậu,hoàng đế,thái thượng hoàng, nhưng cuối cùng trước khi khuất đã trở lại với vị tríhoàng hậucủa công ty Đường. Việc bà nổi lên nỗ lực quyền ách thống trị bị các nhà sử học
Khổng giáochỉ trích mạnh bạo nhưng những nhà sử học từ sau thập kỷ 1950 đã bao gồm cái nhìn khác về bà.(Theo wikipedia)hi lên ngôi nhà vua bà đổi tên thành Võ Chiếu (武曌), chữ "Chiếu" trong tên bà vốn là chữ "chiếu" (照) tuy vậy để như mong muốn bà sẽ tự chế tạo ra chữ new (日月当空 nhật nguyệt đương không) cùng là trong những chữ trong
Võ Hậu Tân tự. Bà là nữ hoàng tốt nhất tronglịch sử Trung Quốcđã lập ra triều đại của riêng biệt mình, đơn vị Võ Chu (周), và thống trị dưới danh hiệuThánh Thần Hoàng Đế((聖神皇帝) từ690đến705.Gia đình bà có bắt đầu ở huyện
Văn Thuỷ(文水), ở trong quận Tinh Châu (幷州; hiện nay là thành phố
Thái Nguyêntỉnh
Sơn Tây). Cha bà là võ sĩ Hoạch (武士彠) (577-635), 1 thành viên thuộc một mái ấm gia đình quý tộc nổi tiếng ở sơn Tây. Bà bầu bà là Dương Thị (楊氏) (579-670), một thiếu nữ thuộc mái ấm gia đình quý tộc hoàng gianhà Tuỳ. Võ Tắc Thiên chưa phải sinh ngơi nghỉ Văn Thuỷ, bởi phụ vương bà phụ trách nhiều chức trách ở các nơi trong suốt cuộc đời. Bà biết tới sinh ở Lợi Châu (利州) hiện nay là thành phố
Quảng Nguyên(廣元市), phía bắc tỉnh
Tứ Xuyên, bí quyết Văn Thủy khoảng 800 km về phía tây nam, nhưng một trong những nơi khác cũng rất được cho là địa điểm sinh của bà bao gồm cả thủ đô
Trường An.
Bạn đang xem: Lịch sử võ tắc thiên
Bà được đưa vào hậu cung
Đường Thái Tôngnhà Đường vào thời gian năm 637 và là một
Tài Nhân(才人), có nghĩa là một vào chín fan thiếp cung cấp thứ năm. Thấy thương hiệu Võ Chiếu ko đẹp,Đường Thái Tôngđặt tên mang lại bà là Mị (媚), có nghĩa là "duyên dáng, xinh đẹp", và vì vậy còn được người trung hoa gọi là Võ Mị Nương (武媚娘). Rất có thể thời gian này bà đã gặpthái tử
Lý Trịvà đã bao gồm quan hệ thân thiện với vị vua tương lai này.
Năm 649, Đường Thái Tông băng hà, theo hiện tượng lệ, Võ Mị Nương đề xuất rời cung nhằm vàochùa
Cảm Nghiệp xuống tóc. Thái tử
Lý Trịlên ngôi, tức là
Đường Cao Tông.
Năm 651,Đường Cao Tôngđưa bà trở về hoàng cung sau khoản thời gian đi cúng tế cho phụ vương tại chùa Cảm Nghiệp. Cung phi họ vương của Cao Tông đã công ty động cung ứng đưa bà về nhằm vì khi ấy Cao Tông sẽ sủng ái Thục phi họ Tiêu, và ao ước dùng Võ Tắc Thiên trong việc tranh giành quyền lực. Có thuyết lại cho rằng bà chưa từng rời hoàng cung. Tiêu phi bị thất sủng, tháng 5 năm 651, bà được phong
Chiêu Nghi, vấn đề này bị các nhà nho chỉ trích nặng nài vì đã từng là vk của vua trước.
Năm 654, Võ Tắc Thiên sinh một con gái, tuy thế đứa trẻ bị chết sau khi sinh vài ba ngày. Trước lúc đứa trẻ con chết, Vương phi tần có đến thăm, vì thế Cao Tông nghi ngại hoàng hậu sẽ hạ thủ. Thần thoại cho rằng chủ yếu Võ Tắc Thiên sẽ giết con để vu tội cho hoàng hậu. Võ Chiêu nghi được phong làm cho Thần phi.
Năm 655, Vương phi tần và mẹ mời đồng cốt yếm bùa ao ước gia sợ Võ Tắc Thiên, nhưng việc bại lộ. Đường Cao Tông phế bỏ Vương hoàng hậu, dù không ít các đại thần can ngăn, độc nhất là quốc cữu
Trưởng Tôn Vô Kỵ.
Tháng 10 năm 655,Đường Cao Tôngphong Võ Thần phi làm hoàng hậu trước việc phản đối của đa số đại thần. Vương vợ và Tiêu thục phi bị kết trọng tội, và bị Võ hậu ám sát một bí quyết dã man. Năm 659, Võ hậu vu tội cho
Trưởng Tôn Vô Kỵ, không bổ nhiệm đuổi ngoài triều đình, gạt được chướng ngại vật lớn số 1 của mình.
Năm 660,Đường Cao Tôngbị trúng gió thốt nhiên quỵ, Võ hậu ngay tức khắc tham gia chính vì sự từ vùng phía đằng sau rèm thuộc vua, nên người ta gọi làNhị thánh lâm triều. Cao Tông nhất nhất gần như nghe theo lời Võ hậu, tuy nhiên nhận thấy sự nguy khốn của bà, yêu cầu đã ngầm chỉ định cho
Thượng quan Nghitìm phương pháp phế truất. Vấn đề bại lộ,Thượng quan Nghibị Võ hậu xử tội chết, Cao Tông cũng mất không còn quyền lực, hoàn toàn dựa vào vào Võ hậu. (Tuy nhiên Võ hậu về sau lại cực kỳ trọng dụng
Thượng quan Uyển Nhi, là cháu nội của Thượng quan lại Nghi).
Thái tử
Lý Trung(con của Cao Tông với một bạn thiếp phải chăng kém, Vương hoàng hậu nhận làm con) bị giáng và bị giết. Nhỏ cả của Võ hậu là Lý Hoằng được phongthái tử.
Năm 667, Cao Tông vượt yếu, giao chothái tử
Lý Hoằng giám quốc, thực tế vẫn vì chưng Võ hậu có tác dụng chủ. Năm 674, triều đình tôn Cao Tông làThiên hoàng, Võ hậu làThiên hậu. Võ Tắc Thiên thích dùng tôn xưng Thiên hậu cho tới tận khi làm hoàng đế. Võ hậu phế Thái tử
Lý Hoằng, đưa con thứ nhị là
Lý Hiềnlên làmthái tử, rồi lại giáng
Lý Hiền, đưa con thứ ba là
Lý Hiểnlên thay.
Trong quy trình này, Võ hậu đã bao gồm nhiều cơ chế chính trị đổi mới, được đánh giá cao.
Năm 683, Đường Cao Tông băng hà, thái tử Lý Hiển lên ngôi, tức là
Đường Trung Tông, Võ Tắc Thiên làm
Hoàng thái hậu, nắm toàn thể chính sự. Mộtthángsau, với lý do
Đường Trung Tôngđể bà xã là
Vi hoàng hậulộng quyền, Võ hậu truất phế vua xuống làm cho Lư Lăng Vương, lập đàn ông thứ tứ (Lý Đán) lên làm vua, tức
Đường Duệ Tông. Trong các năm tiếp theo, Võ hậu lần lượt ra tay với các vương gia là con của Đường Thái Tông như Việt vương vãi Lý Trinh, Lang Nha vương vãi Lý Trọng.
Đồng thời Võ hậu đến xây dựng các cung điện, lớn nhất là tòa Minh Đường cao gần cha trăm trượng, sau thay đổi là Vạn Tượng Thần cung. Minh Đường trả thành, có kẻ dưng viên đá trên bao gồm chữ "Thánh chủng loại lâm nhân, Vĩnh xương đế nghiệp" phải Võ hậu thay đổi tôn hiệu của mình làThánh mẫu mã thần hoàng.
Năm 690, sư Pháp Minh dâng tư quyểnĐại Vân kinhca ngợi Võ hậu là
Phật Di Lặcxuống trần, là chủ của thiên hạ. Võ hậu sai in rồi phân phát ra khắp nơi, đề cao Phật giáo bên trên Đạo giáo.
Xem thêm: Lịch Sử Của Mỗi Quốc Gia Trên Toàn Thế Giới Bằng Tiếng Việt: History Of Each
Tháng 9 năm 690, Võ hậu đăng quang Hoàng đế, đổi quốc hiệu là Chu với ý kế tục sự nghiệpnhà Chuxưa kia, quốc tính là họ Võ, tôn
Chu Văn Vươnglàm Thủy tổ Văn hoàng đế. Giáng
Đường Duệ Tôngxuống có tác dụng Hoàng tự, rồi sau đó phế bỏ, lại phong con cháu là
Võ thừa Tựlàm Ngụy vương,Võ Tam Tưlàm Lương vương.
Trước đó, Võ hậu đổi bí quyết viết chữ Chiếu trong tên của chính mình thành (曌), cùng với hình mặt trời, phương diện trăng bên trên không, nhằm tỏ quyền buổi tối thượng. Thuộc với đó là 11 chữ khác gọi là
Võ hậu tân tự
Lý thuyết chính trị Trung Quốc truyền thống cuội nguồn không chất nhận được một phụ nữ được lên ngôi, Vũ hậu đưa ra quyết định dẹp yên phòng đối cùng đưa các quan lại trung thành với chủ vào triều. Thời thống trị của bà để vết ấn về sự xảo quyệt tài tình và siêng quyền hung bạo. Bên dưới thời cai trị, bà lập ra cảnh sát mật để đối phó với bất kỳ chống đối nào hoàn toàn có thể nổi lên, với cái brand name khét tiếng
Lai Tuấn Thần,Chu Hưng, tuy vậy đồng thời cũng đều có những nhân hậu tài như
Địch Nhân Kiệt.
Khi về già, Võ hậu sủng ái hai anh em
Trương Dịch Chivà
Trương Xương Tônglà nhị kẻ bất tài tuy vậy đẹp trai, khiến triều đình rất bất bình. Tháng 10 năm 695, sau không ít lần thêm chữ, thương hiệu của bà được thay đổi Thiên Sách Kim Luân Thánh Thần Hoàng Đế, có tác dụng lễ phong thiền sinh sống Tung sơn.
Võ hậu chần chừ khi chọn fan truyền ngôi, giữa con ruột bọn họ Lý và con cháu ruột chúng ta Võ. ở đầu cuối với sự khuyên nhủ giải của Địch Nhân Kiệt, bà ra quyết định lập
Lý Hiểnlàm thái tử. Mặc dù bà bắt những con thề độc rằng không được thiết kế hại họ Võ
Đến năm 705, Võ hậu bên cạnh 80 tuổi vẫn rất gầy yếu. Tháng 2, tể tướng
Trương Giản Chilãnh đạo cuộc đảo chính giết hai bạn bè họ Trương, xông vào cung buộc Võ hậu truyền ngôi đến thái tử
Lý Hiển.Đường Trung Tông
Lý Hiểnlại lên làm vua lần nữa, Võ hậu trở thành
Thái thượng hoàng, rồi qua đời trong tháng 11 năm 705. Lúc lâm chung bà yêu mong dùngthụy hiệulà
Hoàng hậuchứ không phải
Hoàng đế, cho nên vì vậy không cómiếu hiệu.
Bà được chôn tại
Càn Lăng, cùng chỗ với
Đường Cao Tông. Bia chiêu mộ của bà là một tấm bia để trống hoàn toàn (Vô trường đoản cú bi), với ý là để đời sau phán xét.
Mặc dù chỉ mãi sau một thời gian ngắn, theo một số trong những nhà sử học, công ty Võ Chu đã sở hữu được một khối hệ thống bình đẳng xã hội về giới xuất sắc hơn so vớinhà Đườnggiai đoạn tiếp theo nó.
Nhìn vào các sự khiếu nại trong cuộc đời bà theo ám chỉ trong văn chương hoàn toàn có thể mang lại những ý nghĩa: một phụ nữ đã vượt qua đều giới hạn của chính mình một biện pháp không say mê hợp, thái độ đạo đức trả khi học thuyết về lòng trắc ẩn trong khi cùng khi ấy lại tiến hành mô hình tham nhũng cùng hành xử một biện pháp xấu xa, cùng cai trị bằng cách điều khiển từ phía hậu trường.
Một tác giả nổi giờ người
Pháplà
Shan Sa(tức sơn Táp), sinh tại
Bắc Kinh, sẽ viết một cuốn tè thuyết mang tính chất tiểu sử tên làImpératrice(tên tiếng Việt làNữ hoàng, do đàn bà dịch đưa Lê Hồng Sâm dịch, sách được xuất phiên bản tại Việt Nam trong tháng 2 năm 2007) dựa trên cuộc đời của Võ hậu.
CÁC TRUYỀN THUYẾT
Trị ngựa chiến dữ
Đường Thái Tôngđược
Tây Vựctặng một con con ngữa rất dữ thương hiệu là Sư Tử Thông, không một ai trị được. Võ Mị xin ra trị ngựa, với tía thứ là một trong những cây roi sắt, một chiếc búa sắt, một ngọn dao nhọn. Đường Thái Tông hỏi dùng gần như thứ đó để gia công gì thì Võ Mị trả lời rằng:"Trước hết dùng roi sắt mà đánh nó bắt tắt hơi phục; nếu không chịu thì dùng búa sắt đánh vào đầu nó; còn nếu dùng búa sắt tiến công vẫn không được thì cần sử dụng dao đâm bị tiêu diệt nó đi, do thứ không trị được thì để làm gì?"
Giết con
Truyền thuyết cho rằng khi sinh người con đầu lòng là bé gái, Võ Chiêu nghi rất không vui, dù
Đường Cao Tôngthì khôn xiết yêu quý. Một ngày khi Vương cung phi (không gồm con) vì mong muốn làm lành cùng cũng yêu thương trẻ bé dại đến thăm đứa bé. Khi vợ ra về, Võ Chiêu nghi sẽ bóp mũi chết người con của mình. Khi
Đường Cao Tôngvào thăm công chúa nhỏ, thấy nó đang chết, vô cùng khó tính tra hỏi cung nữ, thì thấy bảo chỉ bao gồm mỗi bà xã là tín đồ vào thăm. Cho nên Cao Tông cho rằng hoàng hậu giết con mình bởi vì ganh ghét.
Sợ mèo
Khi lên được ngôi phi tần rồi, Võ hậu trả thù Vương cung phi và Tiêu thục phi bằng phương pháp sai chặt hết tuỳ thuộc họ rồi bỏ vô chum rượu ngâm để họ không chết ngay. Tại đây Võ hậu đã tiết lộ với Vương bà xã là chính tôi đã giết con gái để đổ tội. Vương phi tần đã kêu rằng: "Tại sao kẻ ác như ngươi mà sinh được con, còn ta thì ko thể?", còn Tiêu thục phi thì nguyền rằng sẽ biến thành mèo để đêm vào xé xác Võ hậu. Võ Hậu sợ mèo vày đã giết chết con mèo nhưng mà bà từng yêu thích nhất.Nhưng nó đã bội nghịch bà đi theo Vương hiền thê khi bà bị tóm gọn vào lãnh cung. Vày đó, bà thẳng tay giết mổ nó và luôn luôn bị ám ảnh bởi giờ mèo kêu, đêm đêm thấy hình ảnh con mèo hiện tại về trong giấc ngủ.
Đày hoa chủng loại đơn
Võ hậu lúc lên ngôi Hoàng đế, oai quyền cao tột đỉnh, một ngày cuối đông ra sân vườn ngự uyển thấy cây cỏ héo úa không hoa, đã phệ tiếng chỉ định cho toàn bộ các loài hoa trong vườn đề xuất nở vào đúng ngày đầu năm Nguyên đán. Sáng Nguyên đán, Võ hậu ra vườn thấy tất cả các hoa đông đảo nở tung, chỉ bao gồm hoa mẫu 1-1 vẫn không nở. Võ hậu khó tính sai nhổ toàn thể mẫu đơn đi, đày mang lại phương nam. Vì thế chỉ có Giang nam giới là có mẫu đối chọi đẹp.
Tượng Phật Long Môn
Võ hậu tôn sùng
Phật giáo, đã chỉ thị đục các tượng Phật tại khu vựchang đá Long Môn. Tại phía trên pho tượng tại chính giữa lớn tốt nhất là tượng
Phật Đại Nhật(Tỳ lô giá bán na- Vairocana) được điêu khắc theo khuôn phương diện của Võ hậu.
Vết sẹo của Thượng quan Uyển Nhi
Thượng quan liêu Uyển Nhilà con cháu của Thượng quan liêu Nghi, Võ Tắc Thiên cần sử dụng làm cô bé quan lo tất cả các vấn đề văn thư vào hoàng cung và ko kể triều đình.Trương Xương Tôntuy hầu hạ Võ Tắc Thiên nhưng lại sở hữu tư tình với Uyển Nhi, một đợt hai fan lén lút chạm mặt nhau thì Võ Tắc Thiên bắt gặp. Tức giận, Võ Tắc Thiên đã ném cái chén vào thân trán Uyển Nhi, sản xuất thành một cái sẹo lớn vị trí trung tâm trán. Mặc dù vết sẹo lại tạo cho Thượng quan Uyển Nhi trông đáng yêu hơn. Nỗ lực là từ bỏ đó viral ra, những tiểu thư, mệnh phụ đều nhại lại vẽ chấm đỏ hoặc bông hoa mai vào thân trán, trở nên một loại trang điểm rất được ưa chuộng dưới triều bên Đường.
Các thần thoại về dâm loạn
Có nhiều truyền thuyết về sự dâm loàn của Võ hậu, một phần do đời sau thêu dệt, một trong những phần sự thật:
Võ hậu ốm, mời Thái y chúng ta Trầm vào bốc thuốc, nhân kia hỏi về thuốc kích dục. Trầm thái y dâng phương pháp có công hiệu, Võ hậu bắt ông giao hàng mình. Dù bổ dưỡng thế nào, Trầm thái y cũng không đáp ứng nổi, cuối cùng lao lực mà chết.CON
Võ Tắc Thiên khôn xiết thích những tôn hiệu mĩ miều, vì vậy đã những lần núm đổi, thêm giảm chữ vào tôn hiệu, bao gồm:
Thánh Thần nhà vua (圣神皇帝)Tắc Thiên Đại Thánh hoàng đế (则天大圣皇帝)Thánh mẫu mã Thần Hoàng (圣母神皇)Kim Luân Thánh Thần nhà vua (金轮圣神皇帝)Việt Cổ Kim Luân Thánh Thần hoàng đế (越古金轮圣神皇帝)Từ Thị Việt Cổ Kim Luân Thánh Thần hoàng đế (慈氏越古金轮圣神皇帝)Thiên Sách Kim Luân Thánh Thần nhà vua (天册金轮圣神皇帝)Các tôn hiệu của đời sau tôn phong
